14 Nisan 2020
Koronavirüs salgını günlük hayatımızda pek çok şeyi değiştirirken; sosyal mesafe, izolasyon gibi hassasiyetler geliştirmemize neden oldu. Salgın kontrol altına alınıp hayat normale döndüğünde; insanların eğlence, yeme-içme, alışveriş için sıklıkla gittikleri AVM’lerde de hiçbir şey eskisi gibi olmayacak.
Ülkemiz genelinde alınan sağlık önlemleri kapsamında hareketliliğin çok yoğun yaşandığı AVM’ler de bir süre önce tedbir amaçlı kapatıldı. Dünyaca ünlü markaların outlet mağazalarını İstanbul'un Avrupa Yakası'na taşıyan Venezia Mega Outlet Yönetim Direktörü Oğuz Isıgöllü, salgının sosyal hayatta yarattığı değişimlerin AVM’leri de etkileyeceğini söyledi. Isıgöllü, “Sosyalleşme konusu, sosyal mesafe bilinciyle eskiye göre biraz değişecektir. Pandeminin sonlanmasının ardından, dünya normalleşmeye başlayacak fakat “normal” anlayışının AVM’ler için de bugünkünden farklı olacağı kesin” dedi.
1 Aralık’ta Çin’de başlayıp hızla dünyaya yayılan virüsün, 11 Mart’tan itibaren ülkemizde de görülmeye başlandığını hatırlatan Isıgöllü, sürecin AVM’ler üzerindeki etkilerini şöyle açıkladı:
“Alışveriş Merkezi ve Yatırımcıları Derneği (AYD)’nin 14 Mart’ta çalışma saatlerinin 12:00-20:00 olarak düzenlemesi yönündeki tavsiye kararının ardından hayat, alışveriş merkezleri için hızla değişmeye başladı. 19 Mart’taki ikinci toplantısında ise AYD, ”önce sağlık” diyerek AVM’lerin kapatılması tavsiyesinde bulundu. 20 Mart’a gelindiğinde neredeyse market ve eczaneler dışında açık mağaza kalmamıştı. Tarihte eşi benzeri olmayan düzeyde bir küresel etki yaratan bu pandemi, elbet bir süre sonra azalacak ve bitecek. Ancak dünyadaki birçok alışkanlık değişecek. Belki de zaman içerisinde yeni bir çağın başlangıcı olarak kabul edilmesi şaşırtıcı olmaz. Pandemi öncesi ve sonrası diye sürekli kıyaslamalar yapılacak. AVM’ler de artık eskisi gibi olmayacak.”
Açık AVM’ler avantajlı olacak
Sosyal mesafe hassasiyeti nedeniyle AVM’lerde bazı düzenlemelerin yapılmasının kaçınılmaz olduğunu söyleyen Oğuz Isıgöllü ‘yeniliklere’ yönelik öngörülerini şöyle sürdürdü:
Hayat ‘normale’ dönmeye başladığında AVM yönetimlerine çok iş düşecek. Sosyal mesafelerin titizlikle uygulanması, kalabalığın kontrollü şekilde yönlendirilmesi, temizlik, hijyen ve düzenin sürekli sağlanması gerekecek. İnsanlar bir süre kapalı ortamlara yoğun şekilde girmekten kaçınabilirler. AVM’lerin kapalı devre havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin güvenilirliğini sağlamaları ve bunu hem çalışanlarına, hem de ziyaretçilerine çok iyi anlatmaları gerekecek. Açık AVM’ler çok daha avantajlı durumda olacaklar.”
Sinema salonları, etkinlik alanları, restoranlar yeniden düzenlenecek
AVM’lerde eğlence sektöründe de ciddi düzenlemeler yapılması gerektiğinin altını çizen Isıgöllü, “Sinemalarda sosyal mesafe uygulamalarıyla kapasiteler muhtemelen düşecek. Toplu eğlence araçları yerini daha fazla bireysel veya mesafe uygulanabilen ünitelere bırakacak. Çocukların etkinlikleri de yeniden düzenlenecek. Açık havalı eğlence alanlarına rağbet artacak.” dedi.
Yiyecek içecek sektöründe de sosyal mesafe kuralların uygulanmaya devam edeceğini ve oturma kapasitelerinin azalacağını öngören Oğuz Isıgöllü; hijyen kurallarının eksiksiz uygulanması ve insanlara bu uygulamaların güven verecek şekilde aksettirilmesinin çok önemli olduğunu belirtti.
“Sepet ortalaması ciddi şekilde düşecek”
Oğuz Isıgöllü, “Normalleşmeye geçiş sürecinde, ticari kazançları öncelikle ziyaretçi sayısına ve ziyaretçi başına yapılan alışveriş tutarlarına endeksli olan AVM’ler zorlanmaya başlayacaktır. Özellikle uluslararası dolaşım bir süre daha olmayacağı için, alışveriş sepet ortalamasını ciddi anlamda yükselten yabancı ziyaretçiler de bir süre hayatımızda olmayacak. Yaz ortalarında salgınla ilgili kısıtlamaların gündemden düşmesi en büyük dileğimiz.” ifadesini kullandı.
“Alışveriş alışkanlıkları değişti”
Değişen alışveriş alışkanlıklarına da değinen Isıgöllü, “Karantina döneminde ağırlıklı olarak gıda ve temel ihtiyaçlar ön planda olmak üzere alışveriş online platforma doğru hızla kaydı. Zaman zaman online ve offline alışverişin yüzdesel değişimleri tartışılır ve gelecekte bu değişimin online lehine artış göstereceği öngörülürdü. Yaşanan pandemi süreci bunu oldukça hızlandıracağa benziyor.
Alışverişin unsurları olan AVM’ler, üreticiler, perakendeciler ve tüketiciler için zor ve değişimin kaçınılmaz olduğu bir dönemin içindeyiz. Sağlık kısmı atlatıldıktan sonra işin sosyal ve ekonomik boyutları gündeme gelecek. Elbette her şeyin başı sağlık. Yaşanan bu sürecin, insanların tüm dünyada günlük yaşantılarında virüslere ve hastalıklara karşı alınması gereken tedbirleri öğrenmeleri ve bundan sonra oluşabilecek belki de daha büyük tehditler karşısında daha dikkatli davranabilmeleri konusunda bilinçlenmelerini sağladığı kesin.” dedi.
